YENİ ÖSS SİSTEMİ

Sistemde yapılan değişikliği 2 ana başlıkta toplamak mümkün. Bunlar;
a) Sınavın içeriğinde ve uygulanış biçiminde yapılan değişiklik
b) Puanlamada ve yerleştirmede yapılan değişiklik

A) SINAVIN İÇERİĞİNDE ve UYGULANIŞ BİÇİMİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK

Eski sistemde sınavda gelen soruların büyük bir kısmı lise-1 müfredatını içermekteydi. Dolayısıyla lise-2 ve lise-3’de gösterilen konulara ilişkin gelen soru sayısı çok azdı. Hatta bazı derslerde bu müfredattan soru gelmiyordu. Yapılan değişiklikle birlikte artık bütün lise müfredatını içeren sorular bulunacak. Dolayısıyla öğrenci dar bir konu alanının bilgisiyle soruların tamamını yanıtlayamayacak; öğrencinin bütün lise müfredatının bilgisine sahip olması gerekecek.

Eski sistemde öğrenci tek bir oturumda 180 soruyla karşılaşıyordu. Yeni sistemde de öğrencinin çözmesi gereken soru sayısında herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Sınav yine tek oturumda, ancak geçmiş ÖSS’lerden farklı olarak iki bölüm halinde uygulanacak. Birinci bölümde öğrencilere 120 soruluk genel yetenek ağırlıklı, bilgiden çok yorumlama gücünü ölçen, tüm dersleri kapsayan, lise birinci sınıf müfredatına uygun ve eski ÖSS'ye benzer sorular sorulacak (Ortak Dersler Sınavı –ODS-da denebilir bu bölüme). Bu testi sınava giren bütün öğrenciler cevaplamak zorunda olacak. İkinci bölümde ise öğrenciler birinci testin bilgi ağırlıklı devamı niteliğindeki soruları cevaplayacak. Toplam 120 sorudan oluşan ikinci test, lise 2 ve 3. sınıfın Türkçe, Matematik, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri müfredatına göre hazırlanacak, bilgiye dayalı ve ÖYS'ye benzer şekilde olacak (Alan Dersleri Sınavı –ADS-da denebilir bu bölüme). Öğrenci eğer sayısal puanla alan bölümlere yerleşmeyi düşünüyorsa Matematik-2 testi ve Fen Bilimleri-2 testi; eğer EA puan türüyle alan bir bölüme yerleşmeyi düşünüyorsa edebiyat-Sosyal testi ve Matematik-2 testi; sözel puan türüyle alan bir bölüme yerleşmeyi düşünüyorsa edebiyat-Sosyal testi ve Sosyal Bilimler-2 testini çözmesi gerekecek (öğrenci kendi alanına göre bu ikinci bölümde 30+30 =60 soru çözmüş olacak). Geçmiş ÖSS’lerde öğrenci 180 dakikada soruları yanıtlamak zorundaydı. Yapılan değişiklikle birlikte öğrenciye soruları cevaplaması için 195 dakikalık bir süre veriliyor.

TESTLER VE SORU SAYILARI

I. Bölüm (Ortak Derslerle İlgili Testler-Ortak Dersler Sınavı-)
Türkçe testi 30 soru
Sosyal Bilimler-1 testi (Sos-1) 30 soru
Matematik-1 testi (Mat-1) 30 soru
Fen Bilimleri-1 testi (Fen-1) 30 soru
Test Testin Kapsamı Yaklaşık
Payı(%) Soru
Sayısı Toplam
Türkçe Türkçe’yi kullanma gücü ile ilgili sorular 100 30 30
Sos-1 Sosyal Bil. temel kavram ve ilk. düşünmeye dayalı sorular Tarih 43 13 30
Coğrafya 34 10
Felsefe 23 7
Mat-1 Matematiksel ilişki ve yararlanma gücüyle ilgili sorular 100 30 30
Fen-1 Fen Bilimleri temel kavram ve ilk düşünmeye dayalı sorular Fizik 43 13 30
Kimya 30 9
Biyoloji 27 8

Bu bölümde gelen sorular, genel yetenek ağırlıklı, bilgiden çok yorumlama gücünü ölçen, ÖSS’de gelen sorulara benzer nitelikteki sorulardan oluşacak.

II. Bölüm (Alan Dersleri İle İlgili Testler-Alan Dersleri Sınavı-)

Edebiyat-Sosyal testi (Ed-Sos)


30 soru

Sosyal Bilimler-2 testi (Sos-2)


30 soru

Matematik-2 testi (Mat-2)


30 soru

Fen Bilimleri-2 testi (Fen-2)


30 soru
Test Testin Kapsamı Yaklaşık
Payı (%) Soru
Sayısı Toplam
Ed-Sos Türk Dili ve Edeb.
(Edebi Metinler dahil) 57 17 30
Türkiye Coğrafyası 27 8
Psikoloji 16 5
Sos-2 Tarih 43 13 30
Ülkeler Coğrafyası 23 7
Sosyoloji 17 5
Mantık 17 5
Mat-2 Matematik 70 21 30
Geometri 30 9
Fen-2 Fizik 43 13 30
Kimya 30 9
Biyoloji 27 8
Dil Kelime Bilgisi ve Dil Bilgisi 25 25 100
Çeviri 15 15
Okuduğunu anlama 60 60

Bu bölümde gelen sorular, bilgiye dayalı ve ÖYS'de gelen sorulara benzer nitelikteki sorulardan oluşacak.

Not: Ders ders verilen soru dağılım rakamları tahmini değerlerdir. Dil sınavı yine ayrı bir sınav (YDS) olarak uygulanmaya devam edecektir.
B) PUANLAMADA ve YERLEŞTİRMEDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK

Ağırlıklı ÖSS Puanları (AÖSS)
Testlerin standart puanlarının çarpılacağı katsayılar
Türkçe Sos-1 Mat-1 Fen-1 Ed-Sos Sos-2 Mat-2 Fen-2 Dil
SAY–1 0,3 0,2 1,0 0,7 - - - - -
SÖZ–1 1,0 0,7 0,3 0,2 - - - - -
EA-1 0,8 0,3 0,9 0,2 - - - - -
DİL 0,5 0,2 0,2 0,1 - - - - 1,2
SAY–2 0,3 0,2 0,5 0,35 - - 0,5 0,35 -
SÖZ–2 0,5 0,35 0,3 0,2 0,5 0,35 - - -
EA-2 0,4 0,3 0,45 0,2 0,4 - 0,45 - -

Not: Verilen katsayılar, ilgili testin standart puanı ile çarpılacak rakamlardır.

Öğrencilere toplam 6 puan bilgisi gelecek. Eğer yabancı dil sınavına da girilmişse bu rakam 7 olacak. Bunlar;
Sayısal Ağırlıklı Puan-1 (SAY-1)
Sözel Ağırlıklı Puan-1 (SÖZ-1)
Eşit Ağırlıklı Puan-1 (EA-1)
Sayısal Ağırlıklı Puan-2 (SAY-2)
Sözel Ağırlıklı Puan-2 (SÖZ-2)
Eşit Ağırlıklı Puan-2 (EA-2)
Yabancı Dil Ağırlıklı Puan

SAY-1’in oluşmasında:

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)



SÖZ-1’in oluşmasında:

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)

EA-1’in oluşmasında:

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)



SAY-2’nin oluşmasında:

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)
* Mat-2 (Matematik, Geometri)
* Fen-2 (Fizik, Kimya, Biyoloji)



SÖZ-2’nin oluşmasında

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)
* Ed-Sos (Türk dili ve ed, Türkiye Coğr, Psikoloji)
* Sos-2 (Tarih, Ülkeler Coğr, Sosyoloji, Mantık)

EA-2’nin oluşmasında:

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)
* Mat-2 (Matematik, Geometri)
* Ed-Sos (Türk dili ve ed, Türkiye Coğr,Psikoloji)



DİL puanının oluşmasında

* Türkçe
* Mat-1
* Fen-1 (Fizik, Kimya, Biyoloji)
* Sos-1 (Tarih, Coğrafya, Felsefe)
* Dil

Yeni sistemde sınavın ilk bölümü olan ve Ortak Dersler Sınavı (ODS) adıyla nitelendirebileceğimiz 120 soruluk bölümü bütün öğrenciler cevaplayacak. Bu bölümde yapılan netlere göre oluşan puanlar aşağıdaki bölümlere yerleştirmede kullanılacak.

SAY-1, SÖZ-1 ve EA-1 Puanlarının
(Y-ÖSS) Kullanılacağı Yükseköğretim Programları
4

Meslek Yüksekokulu programları (Sınavsız geçişten sonra boş kalan kontenjanlara yerleştirmede)
4

Açıköğretim önlisans programları
4

Açıköğretim lisans programları (İngilizce öğretmenliği hariç)
4

Özel Yetenek Sınavı sonuçlarına göre (önkayıtla) öğrenci alan lisans programları (ÖSS Kılavuzu Tablo-5)
4

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanların kendi alanlarındaki (ek puanla girilen) yükseköğretim programları;

*

Mesleki Eğitim Fakültesi programları
*

Teknik Eğitim Fakültesi programları
*

Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi programları
*

Ticaret ve Turizm Eğitimi Fakültesi programları
*

İlahiyat Fakültesi programları
*

Eğitim Fakültelerinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri, Okul Öncesi, Anaokulu, Üstün Zekalılar, Zihin Engelliler, Görme Özürlüler ve İşitme Engelliler Öğretmenlikleri
*

Sağlık Yüksekokulu
*

Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu
*

Turizm ve Otel İşletmeciliği Yüksekokulu
*

Endüstriyel Sanatlar Yüksekokulu
*

Sivil Havacılık Yüksekokulu
*

Uygulamalı Yabancı Diller Yüksekokulu
*

Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu
*

Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, .....ve diğerleri

SAY-2, SÖZ-2 ve EA-2 Puanlarının
(Y-ÖSS) Kullanılacağı Yükseköğretim Programları

Yukarıda sayılanlar (Mesleki teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanların kendi alanlarındaki, ek puanla girilen yükseköğretim programları ile açıköğretim lisans programları) dışındaki 4 ya da daha çok yıl süreli lisans programları

DİL Puanının (Y-ÖSS-DİL)
Kullanılacağı Yükseköğretim Programları

DİL puanı bir tane olduğu için, yabancı dil ağırlıklı puanla öğrenci alan tüm lisans ve önlisans programları için Y-ÖSS-DİL puanı kullanılacak

Ortak Alan Tablosu ve Ek Puan Katsayısı

Ortak alan tablosu konusunda net bir açıklama yapılmadı, ancak yapılan açıklamalardan bu uygulamanın devam edeceğini söyleyebiliriz. Teorikte bu uygulama devam edecek gözükse dahi pratikte öğrenciye soruları çözmesi için verilen zaman bunu mümkün kılmayacaktır. Dolayısıyla öğrenci, bir puan türünde karar kılmak zorunda kalacaktır. Örneğin öğrenci sayısal alandan (Matematik, Fen, Fen Bilimleri gibi) mezunsa sınavdan önce hazırlık aşamasında SAY puan türünden mi yoksa EA puan türünde mi sınava hazırlanacağında karar vermek durumunda. Eğer iki puan türünden alan bölümlere tercihlerinde yer vermeyi düşünüyorsa 195 dakikada cevaplaması gerekecek olan soru adedi 210 soru olacaktır (Türkçe, Mat-1, Fen-1, Sos-1, Mat-2, Fen-2, Ed-Sos testleri toplamı). Dolayısıyla verilen sürede bu soruları cevaplama şansı çok az olacaktır.

Bir mesleğe yönelik program uygulayan liselerden mezun olacaklar ya da olanlar için ek puan katsayısında değişiklik yapıldı. Bu değişiklikle birlikte ek puan katsayısı 0,24 yerine 0,08 olarak açıklandı. Açıklanan 0,08 katsayısı bu liseliler için ek puanlı bölümler tercih edildiğinde 4 ile 8 puan arasında bir fark oluşturacaktır. Eski katsayıda (0,24) ise bu fark 12-24 puan arasında olmaktaydı ve bu farkın kapanması oldukça zordu. Şimdi ise puan getirisi fazla olan branşta yapılacak az bir netle bu fark diğer liseliler adına rahatlıkla kapatılabilecek. Tabii alan içi tablolarında ortak olan bölümler için bu durum söz konusu. Bazı bölümler var ki, bu bölümler sadece meslek liseliler için alan içi. Dolayısıyla bu katsayının düşürülmesi bu tip bölümler tercih edildiğinde çok etkili olmayacaktır (diğer liseliler için alan dışı katsayısı devreye girdiği için). Meslek liseleri için öngörülen 0,08 katsayısı özellikle Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerini çok fazla etkileyecektir. Örneğin 2004 taban puanlarına göre Boğaziçi Üniversitesinin Matematik öğretmenliği bölümünün kontenjanlarını Anadolu öğretmen liseliler doldurmuş durumda. Dolayısıyla bu bölüme farklı bir lise türünden bir öğrencinin yerleşme şansı sıfır. Çünkü bütün soruları doğru yanıtlayan ve okul 1.’si olan bir öğrencinin alabileceği maksimum puan 380 olacaktır. Bu bölümün 2004 taban puanı ise 381.177. Benzer durumu İngilizce öğretmenliğinin bulunduğu bazı üniversitelerde de görmek mümkün. Bu açıdan yaklaşıldığında katsayının düşürülmesi Mantıklı. Ancak katsayının çok düşürülmesi ister istemez diğer lise türündeki öğrencilerin, meslek lisesi öğrencilerinin (özellikle Anadolu öğretmen liselilerin) önünü kapama sonucunu doğuracaktır.